De pomodoro-techniek in het examenjaar: wel of niet doen?

In mijn boek De Handleiding tot Slagen geef ik niet veel aandacht aan de pomodoro techniek. In dit artikel leg ik uit waarom. Ook leg ik uit wanneer de techniek wél handig is, en wanneer hij tegen je werkt.

Wat is de pomodoro-techniek?

De pomodoro-techniek is een studiemethode waarbij je korte werksessies maakt (gemiddeld 25 minuten), met korte pauzes (gemiddeld 5 minuten). In iedere werksessie focus je op één taak en blijf je geconcentreerd op deze taak tot de 25 minuten verstreken zijn. Hierna neem je een korte pauze van 5 minuten. Dit noem je één pomodoro sessie.

Na de 5 minuten pauze begin je aan je volgende werksessie, waarbij je aan je volgende taak werkt voor de volgende 25 minuten. Dit proces herhaal je zo vaak als nodig. Na vier pomodoro sessies wordt aangeraden om een langere pauze van 20 minuten in te lassen.

Het voordeel

De goede kant van de pomodoro techniek is dat je onder tijdsdruk staat, en een taak opdeelt in kleinere delen. Dit zorgt ervoor dat een grote taak makkelijker te overzien is. Dit kan ervoor zorgen dat je gemakkelijker aan het werk komt, en sneller werkt door de tijdsdruk.

Mijn ervaring

Op de middelbare school was ik vaak afgeleid en vond ik het moeilijk om me voor een langere tijd te concentreren. De pomodoro techniek zou hier zogenaamd bij moeten helpen door de werksessies in te korten, zodat je je voor een kortere tijd hoeft te concentreren.

Mijn ervaring was echter dat de techniek mij tegenwerkte in mijn concentratie. Ik zag het doel er niet van in om een pauze te nemen na 25 minuten, omdat de concentratie dan net op gang gekomen was.

Flow

Mijn concentratie werkte als een hele zware trein; moeilijk op gang te komen, maar zodra hij eenmaal rolde was het gemakkelijk om de concentratie te behouden, zelfs bij het wisselen van vak. In het boek ‘Deep Work – Rules For Focused Succes In A Distracted World’ beargumenteerd Cal Newport het belang van Flow voor productiviteit, een mentale toestand waarbij we volledig betrokken zijn bij een taak. Wat Flow is en hoe je deze mentale staat het gemakkelijkst bereikt behandel ik onder andere in mijn boek De Handleiding tot Slagen.

Het jammere is dat het behalen van de Flow toestand bijna onmogelijk gemaakt wordt door de pauzes in de pomodoro techniek. Dat zou hetzelfde zijn als het blussen van het vuur in een stoomlocomotief iedere 25 minuten, om het vervolgens weer aan te steken. Dat is zonde.

Het maken van examens

Tijdens het maken van een examen is het gebruiken van de pomodoro techniek vrijwel nutteloos. Je hebt namelijk tijdens een examen geen tijd om pauze te nemen. Je wilt iedere minuut gebruiken om iedere vraag zo goed mogelijk te beantwoorden. Het nemen van een pauze zou betekenen dat je punten verliest. Hiernaast zou het betekenen dat je na de pauze weer terug zou moeten komen in een staat van concentratie, net als de stoomlocomotief waarbij je de haard blust.

Dit is mijn grootste argument tegen het gebruik van de pomodoro techniek in het examenjaar: het trainen van een ononderbroken focus voor drie uur. Dit lukt je alleen als je het oefent. Dit betekent overigens niet dat je niet af en toe om je heen kunt kijken. Dit is geheel normaal, zolang je maar 99% van de tijd gebruikt om naar je papier te kijken, want zoals ik al eerder zei; iedere minuut telt.

Het is dus een afweging: wil je jezelf trainen om geconcentreerd te blijven tijdens een examen? Of ga je voor de productiviteitboost door jezelf onder tijdsdruk te zetten en te werken in korte sessies. Mijn advies voor de leerlingen richting de centraal examens is: plan sessies in van drie uur waarin je ononderbroken werkt aan een examen, om het echte examen te simuleren.